حقوق مالکیت فکری از نظر وکیل اسلامشهر09123907427
این حقوق به مالکیت کلاسیک (سنتی) شباهت دارد، از این لحاظ که مانند مالکیت می تواند در برابر هرکس به حق خود استناد کند و مال خود را همه جا تعقیب و از دست هر متجاوزی خارج نماید ، دارنده حق فکری نیز دارای چنین مزایایی است. اما تفاوت اساسی این حقوق با مالکیت کلاسیک در آن است ک موضوع حقوق مزبور ، بر خلاف مالکیت کلاسیک،غیر مادی است. درواقع، حقوق فکری همانند حقوق عینی است،با این تفاوت که حقوق فکری نسبت به یک اثر فکری اعمال می شود نه یک شئ معین مادی.
مالکیت ادبی و هنری
قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان که شامل ۳۳ماده است متضمن مقرراتی راجع به حق مؤلف و هنرمند است .در عنوان قانون دو کلمه مؤلفان و مصنفان به کار رفته است.مؤلف بر طبق یک تعریف قدیمی کسی است که آثار و نوشته های دیگران را در مجموعه ای گرد می آورد ،مانند تهیه کنندگان مجموعه های اشعار یا قوانین.ولی مصنف کسی را گویند که یک اثر علمی یا ادبی از خود پدید می آورد و کار او درواقع کاملا ابتکاری است،مانند پدید آورندگان رمانها و آثار فلسفی اصیل.کلمه ای که هم مؤلف هم مصنف و هم هنرمند را دربر می‌گیرد ،کلمه پدید آورنده است که در قانون استعمال و تعریف شده است (ماده۱).
حال ببینیم برابر قانون مذکور چه آثاری قابل حمایت است و حقوق مادی و معنوی پدید آورنده چیست و ضمانت اجرای این حقوق کدام است.
ب) حقوق مادی پدید آورنده
دارای حق انحصار هرگونه بهره برداری مالی از اثر است.به عبارت دیگر،هرگونه تصرف در اثر که متضمن استفاده مادی باشد متعلق به پدید آورنده است.قانون گذار از این حقوق به حقوق مادی تعبیر کرده است و می توان به جای آن (حقوق مالی) به کار برد.
مهم ترین حقوق و امتیازات پدید آورنده به شرح زیر است:
۱)حق نشر و تکثیر(ماده ۳قانون).اثر برای مردم ایجاد شده و با نشر و تکثیر در اختیار عموم گذارده می شود .حق نشر و تکثیر اثر،به منظور بهره برداری مادی از آن،ویژه پدید آورنده است.البته پدید آورنده می تواند اثر را خود نشر و تکثیر کند ،یا این حق را به دیگری انتقال دهد (ماده ۵).
مثلا مؤلف می تواند برای چاپ و نشر کتاب خود با ناشری قرارداد ببند و چند درصدی از بهای فروش کتاب یا قیمت روی جلد را به عنوان حق التألیف دریافت دارد .این قرارداد ممکن است برای یک چاپ یا برای مدتی محدود باشد یا پدید آورنده این حق را، برای کلیه چاپ ها به ناشر انتقال دهد.
انتقال یک شی معین مادی که اثر ادبی یا هنری در آن مجسم شده است موجب انتقال حق نشر و تکثیر نیست. مثلا اگر مؤلف،یک نسخه خطی یا چاپی از اثر خود را به دیگری بفروشد ،خریدار نمیتواند آن را نشر و تکثیر و از آن بهره برداری کند ،مگر اینکه این حق به موجب قرارداد به او واگذار شده باشد.
همچنین کسی که یک مجسمه و یک تابلوی نقاشی خریده مالک یک مال منقول مادی است که فکر خلاق و هنرمند در آن مجسم شده است.بنابر این نمی توان از طریق نشر و تکثیر و نسخه برداری از آن نسخه برداری کند.
نسخه برداری و تکثیر بدون قصد انتفاع: برابر قانون حمایت حقوق مؤلفان در دو مورد استثنائی زیر تکثیر و نسخه برداری از اثر مجاز شناخته شده است:
اولأ، کتابخانه های عمومی و مؤسسات جمع آوری نشریات و مؤسسات علمی و آموزشی که به صورت غیر انتفاعی اداره می شوند، می‌توانند از اثر های مورد حمایت قانون، از راه عکس برداری یا طریق مشابه آن،به میزان مورد نیاز و متناسب با فعالیت خود ،نسخه برداری کنند( ماده ۸).
ثانیأ، نسخه برداری از کتب و نوشته های علمی ادبی و هنری در صورتی که برای استفاده شخصی و غیر انتفاعی باشد مجاز است(ماده۱۱).
09123907427 وکیل پایه یک دادگستری
